ในปัจจุบันพบว่ามีผู้ป่วยมาโรงพยาบาลด้วยปัญหาปวดกล้ามเนื้อ ปวดหลัง ปวดคอหรือปวดข้อเรื้อรังเพิ่มมากขึ้น อาการปวดเรื้อรัง (chronic pain syndrome) หรือโรคความปวดเรื้อรัง (chronic pain disease) คือ อาการปวดที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องมากกว่า 3 เดือนขึ้นไป หรืออาการปวดที่ยังคงอยู่ภายหลังสาเหตุของโรคได้รับการรักษาหายแล้ว

คลินิกระงับปวด (Pain Clinic) ให้บริการในด้านการวินิจฉัยสาเหตุของอาการปวดที่แท้จริงและให้การดูแลรักษาแบบไม่ผ่าตัดด้วยการทำ pain intervention หรือหัตถการบำบัดความปวด ภาวะปวดเรื้อรังที่สามารถทำหัตถการบำบัดความปวด ได้แก่

1. ปวดคอเรื้อรัง (Chronic neck pain)
2. ปวดหลังเรื้อรัง (Chronic low back pain)
3. ปวดไหล่เรื้อรัง (Chronic shoulder pain)
4. ปวดเข่าเรื้อรัง (Chronic knee pain)
5. ปวดเส้นประสาทเรื้อรัง (Neuropathic pain/Nerve pain) จากสาเหตุต่าง ๆ
6. ปวดเรื้อรังจากโรคมะเร็ง (Cancer pain)
7. ภาวะปวดเรื้อรังจากสาเหตุต่าง ๆ (Chronic pain syndrome)

หลักการรักษาโรคความปวดเรื้อรัง (Goals of chronic pain treatment)

ผู้ป่วยจะได้รับการประเมินอาการปวด การตรวจร่างกาย และส่งตรวจวินิจฉัยที่จำเป็นโดยแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญด้านการระงับปวดก่อนเริ่มให้การรักษาด้วยยา หรือรักษาด้วยหัตถการบำบัดความปวดที่คลินิกระงับปวด (Pain Clinic) โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อ

1. ลดความรุนแรงและความถี่ของอาการปวด ให้อยู่ในระดับที่ผู้ป่วยไม่ทุกข์ทรมาน (pain relief) ลดการใช้ยาแก้ปวดเพื่อลดผลข้างเคียงต่างๆ จากยา
2. ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตได้อย่างปกติ (Return function) เช่น สามารถทำงานหรือช่วยเหลือตนเองได้
3. เพิ่มคุณภาพชีวิตให้ผู้ป่วย (Improve quality of life) เช่น สามารถนอนหลับได้ มีภาวะเครียดวิตกกังวลลดลง ไม่มีภาวะซึมเศร้า

การระงับปวดที่ดีที่สุดคือการรักษาสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการปวด อย่างไรก็ตาม หากสาเหตุของอาการปวดไม่สามารถแก้ไขได้ หรือมีการแก้ไขสาเหตุแล้วอาการปวดยังคงอยู่ รวมทั้งอยู่ระหว่างการรักษาสาเหตุ หรือผู้ป่วยที่มีข้อจำกัดในการรักษาโดยการผ่าตัด ดังนั้นการระงับปวดที่เหมาะสมจึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง

หัตถการบำบัดความปวดที่ให้บริการ ได้แก่

1. ESI (Epidural Steroid Injection) หรือ SNRB (Selective Nerve Root Block)

การฉีดยาชาและยาลดการอักเสบไปยังช่องเหนือไขสันหลังซึ่งอยู่ชิดกับตำแหน่งที่หมอนรองกระดูกยื่นจนเกิดการอักเสบของเส้นประสาท เพื่อบำบัดความปวดโรคหมอนรองกระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาทที่หลังหรือที่คอ หรือในผู้ป่วยที่เป็นโรคปวดหลังจากโพรงไขสันหลังตีบ ผู้ป่วยกลุ่มนี้มักมีอาการปวดหลังร่วมกับอาการปวดร้าวลงต้นขาหรือน่อง หรือมีอาการปวดคอเรื้อรังร่วมกับมีอาการปวดร้าวบริเวณมือหรือนิ้วมือ

2. Facet joint injection

การฉีดยาชาและยาลดการอักเสบไปยังข้อต่อฟาเซ็ต (facet joints) ซึ่งเป็นข้อต่อขนาดเล็กที่เชื่อมกระดูกสันหลัง ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีเฉพาะอาการปวดหลังที่ไม่ร้าวลงขา หรือมีอาการปวดเฉพาะบริเวณต้นคอ ร่วมกับภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ไม่พบเส้นประสาทถูกกดเบียด อาการปวดหลังที่มีสาเหตุจากข้อต่อฟาเซ็ตจำเป็นต้องรักษาด้วยหัตถการบำบัดความปวด เนื่องจากเป็นอาการปวดที่ไม่สามารถผ่าตัดแก้ไขได้

3. Sacroiliac joint (SIJ) injection

การฉีดยาชาและยาลดการอักเสบไปยังข้อต่อเชิงกรานด้านหลังบริเวณเอว เพื่อวินิจฉัยและบำบัดความปวด ที่มีสาเหตุเกิดการจากอักเสบของข้อต่อเชิงกราน ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีอาการปวดหลังช่วงล่างหรือบริเวณสลักเพชร และอาจพบอาการปวดร้าวลงต้นขาด้านหลังได้

4. RFA (Radiofrequency Ablation)

การระงับปวดโดยใช้คลื่นความถี่วิทยุ เพื่อรักษาอาการปวดเรื้อรังชนิดต่าง ๆ ซึ่งให้ผลการบำบัดความปวดที่นานขึ้น ประมาณ 6-9 เดือน การรักษาด้วยวิธีนี้จะใช้อุปกรณ์เครื่องกำเนิดวิทยุและเข็มชนิดพิเศษปล่อยคลื่นวิทยุเพื่อให้เกิดพลังงานความร้อนหรือการกระตุ้นไปยังตำแหน่งของข้อต่อกระดูก ข้อต่อเชิงกราน หรือเส้นประสาทที่เป็นสาเหตุของความปวด ทั้งนี้ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยและรักษาด้วยการฉีดยาบำบัดความปวดแบบอื่น ๆ มาก่อนแล้วสามารถลดปวดได้เพียงระยะเวลาสั้น ๆ การรักษาสามารถทำได้ทั้งแบบผู้ป่วยนอกหรือผู้ป่วยใน  ผู้ป่วยมักมีอาการปวดตำแหน่งเข็มได้ประมาณ 2-3 วัน

5. PRP (Platelet Rich Plasma) injection

การใช้พลาสมาซึ่งมีส่วนประกอบของเกล็ดเลือดฉีดไปยังบริเวณที่มีการฉีกขาดของเส้นเอ็น เพื่อรักษาอาการปวดไหล่เรื้อรังโดยไม่มีการใช้ยาสเตียรอยด์  ถือเป็นอีกหนึ่งความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และการแพทย์ โดยพลาสมาที่ใช้ฉีดจะนำมาจากเลือดของผู้ป่วยเองและผ่านกระบวนการพิเศษในการปั่น จนได้พลาสมาที่อุดมไปด้วยเกล็ดเลือดและสารต่าง ๆ เรียกว่า growth factor ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยในการสมานของเส้นเอ็นที่ฉีกขาดได้โดยไม่ต้องผ่าตัด ผลการรักษาเพื่อลดปวดประมาณ 1 เดือนหลังฉีด

วิธีการรักษาด้วยหัตถการบำบัดความปวดข้างต้น แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการระงับปวดจะเลือกใช้วิธีการที่เหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย